Toen ik deze foto zag** kwam ook ‘mijn film uit 1963’ terug: mijn eerste baantje in Amsterdam*, dat ik daar achter zo’n zelfde machine als leerling drukker heb gestaan en een voor een, achter een ijzeren pin gestoken, een paperclip die weer aan een papierlegger vast zat, visitekaartjes op natuurkarton, gebleekt wit glanzend papier drukte en die ik een voor een achter de pin schoof voordat de degel zich sloot — als een grote bek — en als die zich weer opende, ik achter de pin vandaan het bedrukte visitekaartje wegtrok om meteen er achteraan, achter de pin een nieuw blanco kaartje te schuiven voor de ijzeren zwarte bek zich weer sloot en in de tussentijd tussen weghalen en opnieuw een kaartje achter de pin schuiven eerst twee inktrollen over de letters gleden en de inkt met de hand gezette loden letters de degel besmeurde zodat ik, onmiddellijk achter de pin vandaan een nieuw blanco kaartje moest schuiven en geregeld als de letters te schraal werden ook met een inktspatel inkt op de inktschijf moest aanbrengen en dat de gehele dag met een kleine onderbreking voor koffie of thee, in een zelf meegenomen beker en een pauze om te eten in een kantine die zich boven de drukkerij bevond; meestal rende ik dan naar huis om te eten.
*Warmoesstraat 149-151 de Amsterdamsche Steen- en Boekdrukkerij v/h Ellerman, Harms & Co en later De Bussy Ellerman Harms. **Writer Anaïs Nin at her printing press in New York in the 1940s.
