NRC Handelsblad

Schrijver Robert Kruzdlo schreef op 11 januari 2005 in het NRC Handelsblad een reactie.

Sociologie is zelf een onderzoeksonderwerp.

Kennis, harde wetenschappelijke kennis, kan de huidige ingewikkelde samenleving nauwelijks een dienst bewijzen. Daarvoor is die samenleving te onontwarbaar. Het voorstel van Warna Oosterbaan (Opinie & Debat, 23 december) om de van kennis verstoken meningen in te dammen ofwel de feiten boven gebeuzel van ervaringsspecialisten te laten gelden, is een romantisch wetenschappelijk verlangen.

Harde feiten, heldere systemen, zijn ongevoelige werelden. Een mens heeft niet alleen behoefte aan aan wetenschap grenzende zekerheden, maar ook aan onnozele dingen. De wetenschap zal niet de laatste zijn die het zonder onnozelheden stellen kan. Vanaf de ontdekking van het buskruit tot en met de atoombom; de ontdekking van de psychoanalyse; de ontdekking van het brein en haar biologische neurologische compositie heeft die wetenschap maar weinig goeds gebracht betreffende het leven op aarde, het heeft tot zeer grote maatschappelijke consequenties geleid.

Ook in de wetenschap heb je wetenschappelijke entrepreneurs in de psychologie, psychiatrie en parapsychologie (die geen wetenschappen zijn). Ook in het kennisland, in het feitenbos heb je tegenstrevers die elkaar in balans houden wat de verkoop van boeken stimuleert. Ook daar binnen de muren van de opleidingen wordt met feiten gegooid alsof zij, de naakte feiten, feitenmonsters in universiteitenland, het leven kunnen vergemakkelijken of het lijden kunnen verminderen.

Feiten zijn hanteerbaar, mensen niet. Feiten zijn vaak niet maatschappelijk relevant en feiten kunnen nauwelijks aan `herstel’ van de samenleving verbonden raken. Het blijft bij het stellen van diagnoses. Daarom ben ik het eens met Oosterbaan dat af en toe een journalist eens grondig dient uit te zoeken hoe het werkelijk zit. Of er behalve al die kennis die onze planeet teistert, ook genoeg kennis is die onze planeet kan redden.